Aile sağlığı merkezlerinde görev yapan hekimler, hemşireler ve ebeler, tartışmalı Aile Hekimleri Sözleşme ve Ödeme Yönetmeliği’ni protesto etmek amacıyla ülke genelinde üç günlük iş bırakma eylemine başladı. 6 Kasım’da Kadıköy’de bir araya gelen sağlık çalışanları, taleplerini duyurmak için 7 Kasım’da Beşiktaş Barbaros Meydanı’nda yeniden toplanacak. Protestoların başlıca amacı, “Eziyet Yönetmeliği” olarak adlandırılan bu düzenlemenin geri çekilmesi ve sağlık çalışanlarının çalışma koşullarının iyileştirilmesi.
1 Kasım’da yürürlüğe giren yönetmelik, sağlık çalışanlarının özlük haklarını ciddi biçimde kısıtlayarak çalışma koşullarını zorlaştırdığı gerekçesiyle eleştiriliyor. Türk Tabipleri Birliği (TTB) ile birlikte 14 sendika ve dernekten oluşan bir grup, yönetmelik karşısında hekimlerin itirazlarını duyurmak için iş bırakma kararı aldı.
Hekimlerin Tepkisi: Hastalarıyla Karşı Karşıya Kalıyorlar
Hekimler, yönetmeliğin içerdiği bazı kuralların hem çelişkili olduğunu hem de hekimleri hastalarıyla karşı karşıya getireceğini savunuyor. Yeni düzenlemeyle, aile hekimlerinin belirli antibiyotik, ağrı kesici ve mide koruyucu ilaçları yazmalarına kota getiriliyor. Bir hekim, bu ilaçları bulunduğu ildeki ortalamanın üzerinde bir miktarda reçeteye yazdığında teşvik ödemesi alamayacak. Böylece, daha az ilaç yazan hekimlerin daha yüksek ücret alması planlanıyor. Sağlık Bakanlığı ise bu değişiklikle hafif vakalarda gereksiz ilaç kullanımını azaltmayı hedeflediklerini belirtiyor. Ancak hekimler, bu uygulamanın ilaç yazma baskısını artırarak hastalarla ilişkilerini zedeleyebileceğini ifade ediyor.
Maaş Kesintileri ve Performans Kriterleri
Yönetmelik kapsamında aile hekimlerine getirilen performans ve ücret düzenlemeleri de büyük tepki çekmeye devam ediyor. Yeni düzenlemelere göre, doğum sonrası kontrole gelmeyen lohusa hastalar nedeniyle aile hekimlerinin maaşlarından kesinti yapılacak. Bakanlık, aile hekimlerinin %98’lik bir performans kriterine ulaşmasını şart koşarken, bu orana ulaşamayan hekimler ciddi maaş kesintileri ile karşı karşıya kalacak. Ayrıca, aile sağlığı merkezine 6 ay boyunca muayene olmaya gelmeyen hastaların mali yükü de hekimlere yansıtılacak. Örneğin, kayıtlı nüfusun yarısı sağlık hizmeti için merkeze başvurmazsa, aile hekiminin maaşından tavan ücretin %42’sine kadar kesinti yapılabilecek. Hekimler, yönetmelikteki bu kriterlerin gerçekçi olmadığını ve mevcut düzenlemelerin sağlık çalışanlarını daha da zor bir duruma sokacağını belirterek şartların iyileştirilmesi için eylem yapmaya devam ediyor.
İstanbul Tabip Odası ve Sağlık Emekçilerinin Eleştirileri
İstanbul Aile Hekimliği Derneği (İSTAHED) de yaptığı açıklamada, aile hekimliği sisteminde uzun süredir devam eden eksikliklerin bu yönetmelikle daha da derinleşeceğini vurguladı. TUS kontenjanlarının artırılması veya zorunlu hizmet kadrolarının oluşturulması gibi kağıt üzerinde kolay ama sahada uygulanması zor adımların sorunları çözmeyeceğini belirten İSTAHED, yönetmeliğin sağlık çalışanlarının iş yükünü artıracağını ifade etti. Açıklamada, “Hekim ve hemşire açığının bu yönetmelikle birlikte daha da derinleşeceğini, özellikle İstanbul gibi büyük şehirlerde ciddi bir sağlık çalışanı eksikliği yaşanacağını öngörüyoruz,” ifadelerine yer verildi. İSTAHED, ayrıca Sağlık Bakanlığı’nın mevcut reçete ve rapor sistemlerinin dahi düzgün çalışmadığını belirterek, yeni düzenlemedeki karmaşık ödeme hesaplamalarının sağlık çalışanları için daha fazla kayba neden olacağını vurguladı. Yönetmeliğin hesaplama hatalarıyla dolu olduğunu belirten dernek, bu uygulamanın hekimleri sistemden çıkmaya zorlayacağını savundu.
Bakanlık Ne Hedefliyor?
Sağlık Bakanlığı ise yönetmelikte yapılan değişikliklerle aile hekimlerinin maaşlarının performansa dayalı hale getirilmesini ve hafif vakalarda gereksiz ilaç kullanımının önlenmesini amaçlıyor. Bakanlık yetkilileri, performans kriterleri sayesinde aile hekimliği sisteminin daha verimli hale geleceğini savunurken, eleştiriler karşısında ise henüz kapsamlı bir açıklama yapmadı. Ancak sağlık çalışanları, yönetmeliğin sağlık sistemine uzun vadede zarar vereceğini belirterek, taleplerinin karşılanmaması halinde iş bırakma eylemlerinin devam edeceğini duyurdu. Eylemler, sağlık sektöründeki sorunları gündeme getirirken aynı zamanda hekimlerin meslek onuruna sahip çıkarak çalışma şartlarının düzeltilmesi için yapılan bir çağrı niteliğinde.
